سرودی برای آزادی

سرودی برای آزادی
Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν

Ýmnos is tin Eleftherían
سرود ملی	یونان  قبرس
اشعار	دیونیسوس سولوموس
موسیقی	نیکولائوس مانتزاروس
تاریخ رسمیت	۱۸۶۵ در یونان ۱۹۶۶ در قبرس
نمونه صوتی
سرودی برای آزادی (نسخه بدون کلام)

سرودی برای آزادی (Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν) نام سرود ملی کشور یونان است که پس از آن در جمهوری قبرس نیز به عنوان سرود ملی به رسمیت درآمد.

متن

یونان جنوبی(پلوپونز)

پلوپونز

از یک فلات مرکزی تشکیل یافته که آرکادی نام داشت و ناحیهٔ سخت و نامساعدی بود که از جنگل‌های بلوط پوشیده می‌شد، درّه‌های مرتفع مانع وحدت سیاسی کشور بودند و فقط در جنوب شرقی، در ناحیهٔ تقریباً مسطّحی، بلاد معتبری مانند مانتی‌نه و تژه بوجود آمد. در اطراف فلات مرکزی بخصوص در شمال شرقی و مشرق رشته کوه‌هایی وجود دارد که اغلب ایّام سال پوشیده از برف می‌باشند و رودخانه‌های این قسمت از پرتگاه‌ها و درّه‌های مخوف گذشته و به دریا می‌ریزند.

در بین دامنه‌های بزرگی که در اطراف فلات مرکزی قرار دارند دامنه‌های جنوبی، یعنی دامنهٔ مسنی(درّهٔ پامیزوس) و دامنهٔ لاکونی(درّه اوروتاس) به‌وسیلهٔ رشته جبال مرتفعی موسوم به تاژت نظیر کوه‌های آلپ از یکدیگر جدا شده‌اند. این دو ناحیهٔ بخصوص مسنی بسیار مستعد و حاصلخیز می‌باشند ولی رشته کوهی که در مسنی واقع شده آن را به دو قسمت تقسیم کرده و به همین دلیل ایجاد حکومت واحد در آن سرزمین می‌بوده در صورتی که لاکونی بعلّت نداشتن موانع طبیعی با ایجاد شهرهای در مرکز مانند آمیکله و بعدها اسپارت نائل شد.

دامنهٔ شرقی، یعنی آرگولید، بعکس دامنه‌های جنوبی به چند منطقه تقسیم شده، دارای بنادر ممتازی بود که تمدّن مادی مشرق در آنها رواج فراوان داشت و همین امر سبب شد که بندر می‌سن و شهرهای مجاور آن، تیرنت نه تنها در میان شهرهای ناحیهٔ آرگولید بلکه در تمام سرزمین پلوپونز مقام مهمّی را احراز کنند.

دامنهٔ شمالی چندان اهمیّتی نداشت و قطعهٔ باریکی از خشکی بود که در کنارهٔ دریا واقع شده و اغلب در معرض خطر سیلاب‌هایی که از کوه‌های آرکاری شمالی جاری می‌شدند قرار می‌گرفت. این قسمت بعدها به آکائی موسوم شد و آخرین پناهگاه یکدسته از اقوام آکئی که در طلب مسکن مناسبی بودند محسوب گردید.

الید یعنی دامنهٔ غربی که اهمیّت بیشتری داشته، در واقع از درّهٔ دو رودخانهٔ پنه و آلفه تشکیل شده بود و چون از ناحیهٔ مرکزی اژه فاصلهٔ زیادی داشت نقش مهمّی در تاریخ انجام نداد. شهرت و اعتبار الید بیشتر برای معروفیّت المپی جنگل مقدّس مخصوص زئوس المپی بود که هر چهار سال یکبار بازی‌های المپی در آن حدود انجام می‌گرفت. این بازی‌ها بنا به روایت قدیم از ابتکارهای پلوپس پادشاه داستانی می‌سن و پلوپونز بود که در دورهٔ بعد شکوه و جلوهٔ خاصّی به خود گرفت.

جزیرهٔ سی‌تر که امروز جزو جزایر ایونی محسوب می‌شود، در آن موقع وابسته به لاکونی بود و در زمان آکئی‌ها به مناسبت تأسیساتی که فنیقی‌ها در آن داشتند، اهمیّت بسزایی داشت ولی بعدها به تصرّف اسپارت درآمد و شهرت خود را از دست داد. جزیرهٔ زانست نیز که از جزایر ایونی است و در سواحل الید واقع شده جزو لاکونی محسوب می‌شد.

یونان مرکزی

یونان مرکزی

به‌وسیلهٔ دو خلیج کرنت و سارونیک از پلوپونز جدا شده؛ خلیج کرنت مقدار زیادی در خاک پیش رفته و بعلّت وضع کوهستانی خود دفاع پلوپونز را بسیار تسهیل می‌کرد، در شمال یونان میانه، خلیج‌های آرتا و مالیاک قرار گرفته و به این ترتیب ناحیهٔ مرکزی یونان قطعه خاک باریک و کوهستانی است که بعلّت وضع جغرافیایی ایجاد وحدت سیاسی میان نواحی مختلف آن بسیار دشوار بود و به همین مناسبت در دورهٔ آکئی‌ها بقسمت‌های متعدّد و مستقل تقسیم می‌شد، چنانکه آتیک که بعدها به صورت واحدی درآمد به چندین بخش مستقل قسمت شده بود و از میان آنها آتن و الوزیس که در نواحی مسطّح و جلگه‌ای قرار داشت بتدریج قدرت و شهرت بیشتری بدست آوردند. جزایر سالامین و اژین واقع در خلیج سارونیک، مقابل این دو شهر واقع شده‌اند، آتیک دارای آب و هوایی مساعد ولی با استعداد حاصل‌خیزی کم بود.

رشته جبال سیترون میان آتیک و دولت مقتدر تب قرار داشت که از اتّحاد تب و اورکومن کشور تاریخی بئوسی بوجود آمد. بئوسی ناحیه‌ای حاصل‌خیز بود و ماهی‌گیری نیز به زندگی اهالی کمک شایانی می‌کرد. وضع کوه‌های آن نظیر کوه‌های آرکاری بود، چنانچه افسانه‌هایی دربارهٔ آنها بوجود آمد و مردم عقیده داشتند که سرزمین اموات در کوه‌های ناحیهٔ اورکومن قرار دارد. جبال هلی‌کون نیز در همین قسمت و به عقیدهٔ یونانیان این کوه موطن نه‌تن از خدایان آنها بوده.

سرزمینی که در مغرب بئوسی واقع شده، در اواخر دورهٔ آکئی‌ها مورد حملات اقوام مهاجم قرار گرفت و از این بابت زیان فراوان دید. این قسمت که فوسید نام داشت از کوه‌ها و گردنه‌های متعدّد پوشیده می‌شد، کوه پارناس که مقر آپولون خدای معروف یونان بود در همین ناحیه قرار داشت و شهر دلف که معبدی مخصوص آپولون در آن ساختند، در دامنهٔ همین کوه بنا شد. شهر عمدهٔ این سرزمین، کریسا بود و در قسمت‌های غربی فوسید که وضع جغرافیایی و موقع مناسب‌تری داشت، شهرهای پلورون و کالیدون شهرت یافتند، این دو شهر در کنار رودخانهٔ آکلوس بنا شده و در دورهٔ تاریخی بتصرّف اقوام اتولی درآمدند.

جزایر سفالونی و ایتاک و لوکاد، در مغرب، که از جزایر ایونی بودند جزء قلمروی یونان مرکزی محسوب می‌شدند و در دوره‌های قدیم تمدّن درخشانی داشتند.

یونان شمالی

دنبالهٔ کوه‌های مرکزی در شمال نیز امتداد یافته، در مشرق این کوه‌ها قطعه خاک میان کوه‌های اوتا و دریا بوجود آورده که معبر معروف ترموپیل در آن قرار دارد. درهٔ رودخانه اسپرکیوس در این ناحیه واقع شده؛ در طرف شمال، جبال پند از شمال به جنوب کشیده شده و در مشرق این کوه جلگهٔ حاصل‌خیز وسیع و زیبای تسالی قرار گرفته است؛ رودخانهٔ پنه در این سرزمین جاری است که کوه‌های المپ و اوسا و پلیون را قطع کرده به دریا می‌ریزد، این رودخانه در مسیر خود درّهٔ عظیم و هولناکی را بوجود آورده که از لحاظ دفاعی اهمیّت خاصی دارد و مانند تنگهٔ کرنت و ترموپیل در طول تاریخ نقش مهمّی به عهده داشته است، رشتهٔ شمالی المپ مرتفع‌ترین کوه‌های یونان محسوب می‌شود و مرز شمالی یونان را تشکیل می‌دهد.

قسمت غربی کوه‌های پند که اپیر خوانده می‌شد، به عکس تسالی ناحیه‌ای نامساعد بود ولی با این حال معبد معروف ژوپیتر و جنگل انبوهی که از زمزمهٔ برگ درختان آن پیشگویی‌ها می‌شد در شهر دودن یکی از شهرهای همین ناحیه قرار داشت. همچنین جزیرهٔ کورسیر ضمیمهٔ ناحیهٔ اپیر و دارای تمدّن تقریباً درخشانی بوده.

دریای اژه

جزایر بیشمار این دریا ارتباط میان آسیا و اروپا محسوب می‌شدند.

جزیرهٔ کرت

جزیرهٔ کرت

این جزیره که حد جنوبی دریای اژه بود و جنگل‌های فراوان داشت، پایتخت آن کنوسوس و پادشاه معروف آن مینوس می‌باشد، در دوره آکئی این جزیره قدرت زیادی داشت ولی در دوره تاریخی از شهرت این جزیره کاسته شد. جزیره رودس که کرت را به نواحی جنوب غربی آسیای کوچک ارتباط می‌داد در این قسمت قرار دارد.

گاهشمار تحولات سیاسی

• ۱۰۰۰ پیش از میلاد

مردم یونانی زبان در سرزمین اصلی یونان ساکن شدند. این افراد اوّلین منطقهٔ شهری خود را بنیانگذاری نمودند. این کار همزمان (یا پس از) سکونت آریاییان در ایران بود.

• ۷۷۶ پیش از میلاد

اولین مسابقات المپیک، در شهر المپیا، در جنوب یونان برگزار گردید.^{[نیازمند منبع]}

• ۷۵۰ پیش از میلاد

یونانیها بوجود آوردن مستعمرات را در سرتاسر مدیترانه، آغاز کردند. آنها مستعمراتی روی جزیره سیسیلی و در جنوب ایتالیا، بوجود آورند.^{[نیازمند منبع]}

• ۵۹۴ پیش از میلاد

قانون گذار آتنی، سولون، نخستین قوانین آتن در حوزه سیاست و قضاوت نوشت.^[۱]

• ۵۰۷ پیش از میلاد

کلئیستنس دمکراسی آتن را تاسیس کرده و عصر کلاسیک آتن باستان را آغازید. ^[۲]

• ۴۹۰ پیش از میلاد

داریوش، پادشاه هخامنشی، در پشتیبانی از هیپیاس، حاکم پیشین آتن، سپاهی را روانه یونان میکند. آتنی‌ها در جنگ ماراتون، ارتش مهاجم ایرانی‌ها را شکست می‌دهند.

• ۴۸۰ پیش از میلاد

نیروهای ایرانی، به رهبری خشایارشا در جنگ ترموپیل، سپاه اسپارت، را در هم می‌کوبند. و سپس آتن را فتح میکنند. مدتی بعد ناوگان دریایی ایران و آتن در جنگ سالامیس، درگیر میشوند. پس از نیمی از روز درگیری، ناوگان ایران صحنه جنگ را ترک کرده و خشایارشا به ایران بازمیگردد.

• ۴۷۹ پیش از میلاد

نیروی زمینی ایران به رهبری مردونیه، برای بار دوم آتن را فتح میکند. سپس نیروهای متحد آتن و اسپارت، ایرانیان را محاصره کرده و در جنگ پلاته آنان را شکست میدهند. تاریخنگاران یونانی از این جنگ به عنوان پایان حضور نظامی ایران در یونان یاد میکنند.^[۳]

• ۴۲۹ - ۴۶۲ پیش از میلاد

آتن در عصر پریکلس، ژنرال و سیاست‌مدار یونانی، شکوفا شد. بهترین بخشهای تپه آکروپولیس از جمله معبد بزرگ پارتنون برای ایزدبانو آتنا، در این زمان ساخته شد.

• ۴۰۴ - ۴۳۱ پیش از میلاد

دو اتحادیه یونان، اتحادیه دلوس به رهبری آتن و اتحادیه پلوپونزی به رهبری اسپارت برای بدست گرفتن کنترل یونان با هم وارد جنگ می‌شوند. جنگ پلوپونز مدت ۲۷ سال طول کشیده و با پیروزی قطعی و کامل اسپارت که از پشتیبانی کوروش کوچک، شاهزاده هخامنشی برخوردار بود، تخریب دیوارهای آتن و نابودی دموکراسی این شهر به پایان رسید.

• ۳۳۸ پیش از میلاد

[فیلیپ] اهل مقدونیه، پدر اسکندر، در جنگ چایرونی، سراسر یونان را فتح می‌کند. پیروزی فیلیپ، عصر استقلال مناطق شهری یونان را پایان می‌دهد. پس از او اسکندر مقدونی، کار پدر را تکرار کرده و یونانیان را مجبور به اطاعت میکند.

• ۱۸۷ پیش از میلاد

با شکست فیلیپ پنجم مقدونی، رمی ها جای مقدونی ها را در یونان میگیرند.

دستاوردهای فرهنگی دولت ـ شهرهای یونان در طول دوران قدیم (۵۰۰ قبل از میلاد ـ ۵۰۰ میلادی) برای مدت هزار سال جهان غرب را تحت تأثیر قرار داد. دانشمندان یونانی اکتشافاتی در امور طبیعی انجام دادند. فلاسفه نظریاتی در زمینه اداره جوامع را به جهان ارائه دادند و هنر و درام یونانی شکوفا شد.

فیلسوفان، نویسندگان و هنرمندان یونان باستان

توجه شود که برخی از این بزرگان، لزوما یونانی نبوده بلکه آثارشان را به زبان یونانی نوشته اند.

• فیثاغورث، فیلسوف و ریاضی دان یونانی، رابطه بین ضلعهای مثلث قائم الزوایه را کشف کرد. ۵۵۰ پیش از میلاد
• فیلسوف یونانی، آناکسیمنس اهل سیلتوس، واقع در آسیای صغیر «ترکیه کنونی)، سعی می‌کند که آغاز جهان و ساختار آنرا کشف کند.

او نتیجه می‌گیرد که هوا مهم‌ترین ماده جهان است. ۵۴۵ پیش از میلاد

• آیسوخلوس، نمایشنامه نویس یونانی، را برای موضوع نمایشنامه‌هایش، مورد استفاده قرار می‌دهد. مشهورترین نمایشنامه او به نام «اورستیا» سرگذشت یک خانواده سلطنتی را در طول «جنگ تروا» نشان می‌دهد. ۵۲۴ پیش از میلاد تا ۴۵۶ پیش از میلاد
• ستاره شناس یونانی، آناکساغورس، متوجه می‌شود که نور ماه انعکاس نور خورشید است. پریکلس، سردار آتنی، واریپیدس (اریپید)، تراژدی نویس نامدار، در محضر وی تعلیم می‌یابند. ۴۲۸ - ۵۰۰ پیش از میلاد
• سوفوکلس، تراژدی نویس نمایشنامه می‌نویسد. معروفترین نمایشنامه او «ادیپ شهریار» نام دارد که سرگذشت پادشاهی را که ندانسته پدر خود را به قتل می‌رساند و با مادر خود ازدواج می‌کند، به تصویر می‌کشد. در حدود ۴۰۶ - ۴۹۶ پیش از میلاد
• اوریپیدس، تراژدی نویس یونانی، نمایشنامه‌هایی را بر پایه اساطیر یونان می‌نویسد. مشهورترین نمایشنامه وی، «مده ا»، داستان زنی است که فرزندان خود را به قتل می‌رساند. در حدود ۴۰۶ - ۴۸۶ پیش از میلاد
• فیدیاس، مجسمه ساز یونانی، مجسمه‌هایی برای معبد «پارتنون» در آکروپولیس آتن. در حدود ۴۳۰ - ۴۹۰ پیش از میلاد
• سقراط، فیلسوف یونانی و ملقب به پدر فلسفه، در آتن به تدریس می‌پردازد. مقامات آتن از عقاید او به خشم می‌آیند و او را به مرگ محکوم می‌کنند. او با نوشیدن شوکران، خودکشی می‌کند. در حدود ۳۹۹ - ۴۷۰ پیش از میلاد
• آریستوفانس (آریستوفان)، نمایشنامه نویس یونانی، در نمایشنامه‌های کمدی اش مسائل روز را در قالب طنز مورد بحث قرار می‌دهد. برای مثال، نمایشنامه «ابرها»، فلاسفه آتن را به طنز می‌کشد. در حدود ۳۸۵ - ۴۵۰ پیش از میلاد
• افلاطون، فیلسوف یونانی، نخستین دانشگاه ، «آکادمی»، را در آتن دایر می‌کند و مردان جوان در آن به تحصیل فلسفه می‌پردازند. وی در رساله «محورات»، مجموعه مباحثات استاد خویش، سقراط، را با اهالی آتن به رشته تحریر در می‌آورد. او با انتشار «رساله جمهوریت» به بیان عقاید خویش درباره نحوه اداره یک حکومت ایده آل می‌پردازد.

در زبان یونانیان قدیم، کلمه فلسفه به معنی «عشق به دانایی» است. در طول سالهای ۳۰۰ ـ ۵۰۰ قبل از میلاد، تمامی علوم عقلانی رونق یافتند.در ۳۴۷ - ۴۲۷ پیش از میلاد

• ارسطو، فیلسوف یونانی، تعلیم و تربیت اسکندر مقدونی را که بعدها به سرداری بزرگ مبدل شد، به عهده می‌گیرد. ارسطو در آتن، مدرسه‌ای به نام لیسیوم (لوکیون) تأسیس می‌کند. وی رساله «سیاست» را می‌نویسد و در آن به بحث درباره شش روش اداره حکومت می‌پردازد. او همچنین «نمودار نردبانی طبیعت» را که در آن موجودات زنده بر اساس پیچیدگی ساختمان بدنشان طبقه بندی شده‌اند، ابداع می‌کند. در حدود ۳۸۴ تا ۳۲۲ پیش از میلاد
• در شهر اسکندریه، که به‌وسیله یونانیان در مصر بنا گردید، پزشکی به نام هیرو فیلوس به منظور بررسی دستگاه عصبی و اجزای بدن انسان، به تشریح اجساد می‌پردازد. در حدود ۳۳۵ تا ۲۸۰ پیش از میلاد
• اقلیدس، ریاضیدان یونانی، مقدمات هندسه را به وجود می‌آورد. در حدود ۳۳۰ تا ۲۷۵ پیش از میلاد
• آریستارخوس (ارسطرخوس)، ستاره شناس یونانی، خورشید را به جای زمین، مرکز علم می‌پندارد. در حدود ۳۱۰ تا ۲۳۰ پیش از میلاد
• ارشمیدس در موطن خود، شهر سیراکوس (سوراقوسا)، به کشف این نکته که هر شیئی به اندازه حجم خود آب جابجا می‌کند، نائل می‌گردد. وی دستگاهی برای بالا کشیدن آب، پیچ ارشمیدس، اختراع می‌کند. و نام خود را بر آن می‌گذارد. سربازان رومی در جریان محاصره سیراکوس، ارشمیدس را به قتل می‌رسانند. در حدود ۲۸۷ ـ ۲۱۲ پیش از میلاد
• تسبیوس اسکندرانی (اهل اسکندریه) ساعت آبی و تلمبه فشاری را اختراع می‌کند. در حدود ۲۰۰ پیش از میلاد
• هیپارخوس (ابرخس)، ستاره شناس یونانی، فهرستی از اسامی ستارگان، گردآوری می‌کند و زمان کسوفهای خورشیدی را محاسبه می‌کند.

در حدود ۱۶۸ تا ۹۰ قبل از میلاد بطلمیوس در شهر اسکندریه مصر، که به دست یونانیان بنا شده بود، با استفاده از طول و عرض جغرافیایی، نقشه‌ای از جهان شناخته شده آن زمان، ارائه می‌دهد. در حدود ۱۴۴ تا ۱۲۷ پیش از میلاد

پارتنون معبد خداي آتنا در آتن، به‌یادماندنی ترین نماد یونان باستان است.

پانویس

دوازده ایزد المپ‌نشین

• آپولو (خدای موسیقی و هنر)
• آتنا (ایزدبانوی خرد)
• آرتمیس (ایزدبانوی شکار)
• آرس (خدای جنگ)
• آفرودیته (ایزدبانوی عشق و زیبایی)
• پوزئیدون (خدای دریا)
• دیمیتیر (ایزدبانوی کشاورزی)
• دیونیسوس (خدای شراب)
• زئوس (شاه خدایان)
• هرا (همسر زئوس)
• هرمس (خدای سفر)
• هفائستوس (خدای آهنگری)

خدایان نخستین

• اورانوس، ایزد آسمان، پدر کرونوس و سایر تیتان‌ها
• گایا، ایزدبانوی زمین، مادر کرونوس و سایر تیتان‌ها و گیگانتها

خدایان دیگر

• پان، ایزد حامی چوپانها و گله‌ها
• تریتون، فرمانروای دریاها
• موزها

تیتان‌ها

• اطلس، تیتان حامل آسمان
• اقیانوس، تیتان رود محاط بر زمین
• پرومتیوس، تیتان حامی انسان
• تمیس، تیتان تامل، مادر موزهای نه گانه (ایزدبانوان هنر و مصاحبان آپولون)
• کرونوس، تیتان فرمانروای خدایان پس از اورانوس و پیش از زئوس
• متیس، تیتان خرد، مادر آتنا

ضبط نام‌ها به فارسی در این فهرست براساس ضبط نام‌ها در تاریخ تمدن جلد دوم یونان باستان نویسنده: ویل دورانت، سرویراستار محمود مصاحب است.

آ

• آئروپه، (به یونانی: Αερόπη) دختر کاترئوس (پادشاه کرت).
• آئیتس، (به یونانی: Αἰήτης)، پادشاه کولخیس.
• آپولون، (به یونانی: Ἀπόλλων, Apóllōn؛ یا Ἀπέλλων, Apellōn)، خدای روشنایی (خورشید)، هنرها و پیشگویی در یونان باستان.
  • آپولو.
  • فویبوس
• آتالانته، (به یونانی: Αταλάντη)، باکرهٔ شکارچی.
• آتاماس، (به یونانی: Αθάμας)، پسر آیولوس.
• آترئوس، (به یونانی: Ατρεύς)، پادشاه موکنای.
• آتلانتیس، (به یونانی: Ἀτλαντὶς νῆσος)، جزیره‌ای افسانه‌ای در آن سوی ستون‌های هرکول در اقیانوس اطلس.
• آتنه، (به یونانی: Άθηνά, Athēnâ، یا Ἀθήνη, Athénē) الههٔ نگهبان آتن در یونان باستان و ایزدبانوی خرد، فرزانگی و جنگ.
  • آتنا
• آتیس، (به انگلیسی: Atys)، خدای حاصلخیزی.
• آخایوس، (به یونانی: Ἀχαιοί, Akhaioi)، پسر کوتوس.
• آخیلس، (به یونانی: Αχιλλεύς)، بزرگ‌ترین پهلوان یونانیان در جنگ تروا.
  • آخیلئوس
    • آشیل
• آخرون، (به یونانی: Αχέρων)، رودی در جهان زیر زمین.
• آدراستوس، (به انگلیسی: Adrastus)، پسر تالائوس و لوسیماخه‌.
• آدمتوس، (به یونانی: æd 'mi: təs)، پادشاه فرای.
• آدونیس، (به انگلیسی: Adonis)، نماد طبیعت و تجدید حیات سالانهٔ آن.
• آرتمیس، (به یونانی: Ἄρτεμις)، الهه‌ٰٔ باکره‌ٔ شکار و تیر و کمان‌.
  • دیانا،
• آرس
• آرگو، کشتی یاسون.
• آرگوس، (به یونانی: Άργος)، جانور بزرگی که چشمان بسیاری در بدن داشت.
  • آرگوس صدچشم،
• آرگونوت‌ها، (به یونانی: Αργοναύται)، گروه پهلوانان همراه یاسون.
• آریادنه، (به انگلیسی: Ariadne)، دختر مینوس (پادشاه کرت).
• آریون، (به انگلیسی: Arion)، نوازندهٔ افسانه‌ای یونان‌.
• آستارته، (به انگلیسی: Astarte)، الههٔ باروری و زیبایی.
• آستواناکس، (به یونانی: Ἀστυάναξ)، پسر کوچک هکتور و آندروماخه.
• آسکالافوس، (به انگلیسی: Ascalaphus)، پسر آخرون.
• آسکلپیوس، (به یونانی: Ἀσκληπιός)، خدای پزشکی و درمان.
• آشیل
• آفرودیته، (به یونانی: Αφροδίτη)، خدای عشق.
• آکونتیوس، (به انگلیسی: Acontius)، جوانی فقیر و عاشق کودیپه.
• آگاممنون، (به یونانی: Ἀγαμέμνων)، رهبر یونانیان در جنگ تروا.
• آگاوه، (به انگلیسی: Agave)، دختر کادموس و هارمونیا.
• آلکستیس، (به انگلیسی: Alcestis)، دختر پلیاس و آناکسیبیا‌.
• آلکمنه، (به انگلیسی: Alcmena)، دختر آلکتروئون و آناکسو.
• آلکینوئوس، (به انگلیسی: Alcinous)، پادشاه فایاکی‌ها.
• آمازون‌ها، (به یونانی: Αμαζόνες)، قبیله‌ای از زنان جنگ‌جو.
• آمفیتروئون، (به انگلیسی: Amphitryon)، پسر آلکایوس و شوهر آلکمنه.
• آمفیون، (به انگلیسی: Amphion)، پسر زئوس و آنتیوپه‌.
• آمون، (به انگلیسی: Amon)، از خدایان مصر قدیم.
• آنتایوس، (به انگلیسی: Antaeus)، غول لیبوا.
• آنتیگونه، (به یونانی: Αντιγόνη)، دختر اودیپ و یوکاسته.
• آنتیوپه (ملکه آمازون‌ها)، (به انگلیسی: Antiope)، ملکهٔ آمازون‌ها.
• آنتیوپه (مادر آمفیون)، (به انگلیسی: Antiope)، دختر نوکتئوس .
• آنخیسس، (به انگلیسی: Anchises)، پسر کاپوس .
• آندروماخه، (به یونانی: Ανδρομαχη)، همسر هکتور.
• آندرومده، (به یونانی: Ανδρομέδη)، دختر کفئوس و کاسیوپه.
• آنوبیس، ایزد مرگ و مردگان و تدفین
• آوگیاس، (به یونانی: Αυγείας)، پادشاه الیس.‌
• آیاس، (به یونانی: Αυγείας)، پسر تلامون و پریبویا.
• آیتلیوس، (به انگلیسی: Aethlius)، پسر زئوس (یا آیولوس‌) و پروتوگنیا‌.
• آیسون، (به انگلیسی: Aethlius)، پسر کرتئوس و تورو.
• آیگئوس، (به یونانی: Aéγeús)، پادشاه آتن.
• آیگیستوس، (به انگلیسی: Aegisthus)، پسر توئستس از دختر خودش پلوپیا‌.
• آینیاس، (به یونانی: Αινείας, Aineías)، از قهرمانان تروا‌.
• آیولوس، (به یونانی: Αἴολος)، پادشاه جزیرهٔ شناور آیولیا.

ا

خدایان المپ یا المپ نشینان ۱۲ تن بودند که پس از سرنگونی تایتان‌ها ^[۱] به حکومت پرداختند.

مقر خدایان بزرگ و اصلی قله کوه المپ^[۲] است. کوه المپ محل نبرد تایتانها با خدایان دوازده گانه بود و بعدها هم به عنوان محل زندگی خدایان از آن نام برده شد. تمام المپ‌نشینان به نوعی با یکدیگر خویشاوندی داشتند و بنا به شرایط زمانه هر از گاهی یک یا چند تن از آنها بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. برای مثال اگر در زندگی واقعی، همسر حاکم یا شخص قدرتمند منطقه از شخصیت قوی یا خانواده مهم‌تری بود، خدایان زن و به خصوص هرا^[۳] که خدای مادر بود مورد توجه می‌گرفت؛ اگر جنگی در میان بود، معبد خدای جنگ بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت. از این قله مرتفع زئوس خدای خدایان فرامین خود را به سایر خدایان صادر می‌کند خدایان هر کدام خانه‌ای مخصوص خود دارند.

قلهٔ المپ مرتفع‌ترین قله‌های یونان است، شعرا فکر می‌کردند این قله با آسمان تماس دارد.

خدایان اصلی به زبان رومی از این قرار هستند:

• ژوپیتر^[۴], زئوس (شاه خدایان)
• نپتون^[۵], پوزئیدون (خدای دریا)
• پلوتو^[۶], هستیا (ایزدبانوی تندرستی)
• مارس^[۷], آریس (خدای جنگ)
• وولکن^[۸], هفانیستوس (خدای آتش و آهن)
• مرکوری^[۹], هرمس (خدای سفر)
• فیبوس^[۱۰], آپولو (خدای یونانی)
• یونو^[۱۱], هرا (همسر زئوس)
• مینروا^[۱۲], آتنا (ایزدبانوی خرد)
• دیانا^[۱۳], آرتمیس (ایزدبانوی شکار)
• ونوس^[۱۴], آفرودیته (ایزدبانوی عشق و زیبایی)
• سرس^[۱۵], دیمیتیر (ایزدبانوی کشاورزی)

هستیا جای خود را به دیونیسوس داد تا در میان انسان‌ها زندگی کند. هادس نیز گرچه همواره از خدایان مهم به شمار می‌رود، در زیر زمین جای دارد.

یونانیان می‌گویند وقتی بین سه خدای اصلی یعنی زئوس، پوزئیدون و هادس پشک انداختند آسمان‌ها به زئوس، زمین به پوزئیدون و زیر زمین به هادس رسید. این‌ها هر سه با هم برادرند و پسران کورونوس خدای کشت و زرع اند. کورونوس در دیار هادس است و در غیاب وی زئوس تواناترین خدایان به شمار می‌رود.

_________________________________________________________

الفبای یونانی الفبایی است که زبان یونانی از سده نهم پیش از زایش عیسی بدان نگاشته می‌شود. این الفبا یکی از کاملترین سامانه‌های الفبایی و نیز کهن‌ترین الفبایی است که هنوز نیز کاربرد دارد. در گذشته برای نشان دادن شمارگان نیز از این الفبا سود برده می‌شد ولی امروزه یونانیان از نمادهای ریاضی برای نشان دادن شماره‌ها بهره می‌برند. الفبای یونانی از الفبای فنیقی گرفته شده است. همچنین الفبای گوتیک، سیریلیک و لاتین نیز از این الفبا گرفته شده‌اند. حتا برخی می‌انگارند که الفبای ارمنی نیز از این الفبا به‌دست آمده باشد.

الفبای یونانی

حرف	برابر فنیقی	نام				آوانگاری۱		IPA		ارزش عددی
		انگلیسی	یونانی باستان	یونانی میانه (polytonic)	یونانی نو (اطلاعات)	یونانی باستان	یونانی نو	یونانی کلاسیک باستان	یونانی نو
Α α	Aleph	Alpha	ἄλφα		άλφα	a		[a] [aː]	[a]	۱
Β β	Beth	Beta	βῆτα		βήτα	b	v	[b]	[v]	۲
Γ γ	Gimel	Gamma	γάμμα		γάμ(μ)α	g	gh, g, y	[ɡ]	[ɣ], [ʝ]	۳
Δ δ	د	Delta	δέλτα		δέλτα	d	d, dh	[d]	[ð]	۴
Ε ε	He	اپسیلون (حرف)	εἶ	ἒ ψιλόν	έψιλον	e		[e]		۵
Ζ ζ	زین (حرف عبری)	Zeta	ζῆτα		ζήτα	z		[zd, dz, zː] (?)	[z]	۷
Η η	Heth	Eta	ἦτα		ήτα	e, ē	i	[ɛː]	[i]	۸
Θ θ	ط	Theta	θῆτα		θήτα	th		[tʰ]	[θ]	۹
Ι ι	ی	Iota	ἰῶτα		(γ)ιώτα	i		[i] [iː]	[i], [ʝ]	۱۰
Κ κ	ک	Kappa	κάππα		κάπ(π)α	k		[k]	[k], [c]	۲۰
Λ λ	ل	Lambda	λάβδα	λάμβδα	λάμ(β)δα	l		[l]		۳۰
Μ μ	م	Mu	μῦ		μι/μυ	m		[m]		۴۰
Ν ν	Nun	Nu	νῦ		νι/νυ	n		[n]		۵۰
Ξ ξ	سمخ (حرف عبری)	Xi	ξεῖ	ξῖ	ξι	x	x, ks	[ks]		۶۰
Ο ο	ع	امیکرون (حرف)	οὖ	ὂ μικρόν	όμικρον	o		[o]		۷۰
Π π	Pe	Pi	πεῖ	πῖ	πι	p		[p]		۸۰
Ρ ρ	ر	Rho	ῥῶ		ρω	r, rh	r	[r], [r̥]	[r]	۱0۰
Σ σ ς	Sin	Sigma	σῖγμα		σίγμα	s		[s]		۲0۰
Τ τ	Taw	Tau	ταῦ		ταυ	t		[t]		۳0۰
Υ υ	Waw	Upsilon	ὖ	ὖ ψιλόν	ύψιλον	u, y	y, v, f	[ʉ(ː)], [y(ː)]	[i]	۴0۰
Φ φ	origin debated	Phi	φεῖ	φῖ	φι	ph	f	[pʰ]	[f]	۵0۰
Χ χ		Chi	χεῖ	χῖ	χι	ch	ch, kh	[kʰ]	[x], [ç]	۶0۰
Ψ ψ		Psi	ψεῖ	ψῖ	ψι	ps		[ps]		۷0۰
Ω ω	ع	امگا	ὦ	ὦ μέγα	ωμέγα	o, ō	o	[ɔː]	[o]	۸0۰

زبان یونانی (Ελληνικά, IPA: [eliniˈka] — "Hellenic") تاریخ مستند ۳۵۰۰ ساله دارد که از تک تک زبان یگانه خانواده زبان‌های هندواروپایی کُهَن‌تر است.

زبان یونانی با هیچ‌یک از دیگر زبان‌های هندواروپایی در یک گروه قرار نمی‌گیرد. زبان یونانی باستان (ancient greek) به‌علت برخورداری از ادبیات غنی هنوز دوستداران فراوانی دارد. عده زیادی از مردم جهان مایل هستند آثار ارزشمند هومر، سوفکلس و آیسخولس (آشیل) را به زبانی که این ادبیات در آن پدید آمده، مطالعه کنند. علاوه بر آن، هنوز از گنجینهٔ لغات این زبان برای واژه‌سازی علمی و فلسفی استفاده می‌شود.

الفبا

الفبای یونانی ۲۴حرف دارد که در زیر از راست به چپ مرتب گردیده‌اند :

تلفظ حروف به شکل زیر است :

فهرست شهرهای یونان که بیش‌تر از ۱۵٬۰۰۰ نفر جمعیت دارند. ارقام جمعیت شامل حومه‌ها و یا شهرهای مجاور نمی‌باشد لذا در شهرهای بزرگ‌تر ارقام تنها نشان‌دهندهٔ بخش‌های مرکزی است و نه منطقهٔ شهری وسیع‌تر. اسامی حومه‌های آتن یا سالونیک مورب نگاشته شده‌اند.
توضیحات اعداد:
^۱ حومه‌ای از آتن در ابرشهر آتن
^۲ حومه‌ای از سالونیک در ابرشهر سالونیک
^۳ شهری از شهرستان پیره
^۴ حومه‌ای از سالونیک در منطقهٔ شهری سالونیک
^۵ حومه‌ای از آتن در منطقهٔ شهری آتن

آتن

سالونیک

پیره

پاتراس

هراکلیون

ولس

یوآنینا